Θεραπεία Παιδιών & Εφήβων
Τα παιδιά και οι έφηβοι ενδέχεται κατά τη διάρκεια της ζωής τους να έρθουν σε επαφή με ψυχοπιεστικά γεγονότα τα οποία δεν μπορούν να διαχειριστούν, όπως είναι ένα διαζύγιο των γονέων, το πένθος, μία ασθένεια (ψυχική ή σωματική) ή ακόμα και μια μετακόμιση. Κάποια παιδιά ενδέχεται να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν ενεργοποιώντας μόνο τους δικούς του μηχανισμούς προσαρμογής και χρειάζονται τη βοήθεια κάποιου ειδικού για να αντιμετωπίσουν τις καταστάσεις αυτές. Επίσης κάποιες φορές τα ίδια τα παιδιά και οι έφηβοι δείχνουν να παγιδεύονται οι ίδιοι σε δυσλειτουργικές σκέψεις και συναισθήματα τα οποία έχουν αντίκτυπο στη συμπεριφορά τους. Συχνά οι γονείς ή οι δάσκαλοι παρατηρούν μια συμπεριφορά (σε σχέση με το ίδιο το παιδί ή σε σχέση με συνομηλίκους) που τους προβληματίζει και επιλέγουν να απευθυνθούν σε έναν ειδικό. Τέτοιες συμπεριφορές μπορεί να είναι οι εξής:
Παιδιά
Δυσκολίες ύπνου και διατροφής, ενούρηση, τραυλισμός, τικ, προβλήματα συμπεριφοράς όπως επιθετικότητα, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις με συνομηλίκους, συναισθηματικές δυσκολίες όπως έντονο θυμό ή διάθεση για απομόνωση, ψυχοσωματικά συμπτώματα, πτώση στη σχολική επίδοση, δυσκολία στη συγκέντρωση και προσοχή, σχολική άρνηση, άγχος, ανασφάλεια, χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, προβλήματα στην επικοινωνίας.
Έφηβοι
Χαμηλή αυτοεκτίμηση – αυτοπεποίθηση, προβλήματα συμπεριφοράς όπως επιθετικότητα, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις με συνομηλίκους, συναισθηματικές δυσκολίες όπως έντονο θυμό ή διάθεση για απομόνωση, χρήση ουσιών, ψυχοσωματικά συμπτώματα, ψυχαναγκαστικά συμπτώματα, προβλήματα ταυτότητας φύλου, κατάθλιψη, άγχος.
Η ατομική ψυχοθεραπεία των παιδιών είναι μία σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του θεραπευτή και του παιδιού με στόχο να διερευνηθούν οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές του παιδιού. Μέσα από αυτή τη διαδικασία το παιδί μπορεί να βοηθηθεί να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του, να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του και να τα διαχειριστεί καλύτερα όπως και να αλλάξει πιθανές δυσπροσαρμοστικές σκέψεις και συμπεριφορές. Το οικογενειακό περιβάλλον παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο σε όλη αυτήν τη διαδικασία και η ενεργή συνεργασία των γονέων είναι απολύτως απαραίτητη (συμβουλευτική γονέων, θεραπεία οικογένειας ή ζεύγους) καθώς η οικογένεια είναι το σημαντικότερο σύστημα στο οποίο εντάσσεται το παιδί.
Απώτερος στόχος της θεραπείας είναι το παιδί να αναπτύξει την προσωπικότητά του, να αναγνωρίσει τις αδυναμίες του και δυνατότητές του, να βρει τρόπους να επιλύσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και να αξιοποιήσει θετικά το δυναμικό του ώστε να εξελιχθεί σε ένα υγιή και ώριμο ενήλικο.
Τα μέσα της Θεραπείας
Το παιχνίδι, η ζωγραφική, η μουσική αποτελούν για το παιδί το μέσο για την έκφραση του ψυχικού του κόσμου και κατά συνέπεια και των δυσκολιών. Ο θεραπευτής ερμηνεύοντας τις συμβολικές πράξεις στο παιχνίδι, βοηθάει το παιδί να αναγνωρίσει, να αποδεχτεί και να ενσωματώσει στην προσωπικότητα του τα συναισθήματα και τις σκέψεις του ανακουφίζοντας το από το άγχος που συχνά του προκαλούν.
Με μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά και εφήβους η θεραπεία βασίζεται στη λεκτική επικοινωνία και ακολουθεί τις ίδιες αρχές με τη θεραπεία των ενηλίκων.
Η πρώτη συνάντηση γίνεται συνήθως με τους γονείς ή κηδεμόνες όπου περιγράφεται το πρόβλημα και ορίζεται μια πρώτη συνάντηση με το παιδί ή τον έφηβο. Ακολουθεί ψυχολογική αξιολόγηση με τη χρήση των κατάλληλων διαγνωστικών εργαλείων (τεστ) και ψυχιατρική αξιολόγηση εφόσον κριθεί απαραίτητο. Για όσο διάστημα διαρκεί η θεραπεία οι γονείς ή κηδεμόνες ενημερώνονται για την πορεία της σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλει ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και δυσκολίες του παιδιού.